Meiseleh – to w jidysz krótkie opowieści i takie właśnie nagrali w tym roku nasi Macherzy – pochodzący z kilkunastu krajów całego świata nagrali audiobooka z ich wersją opowieści Eliezera Sztejnbarga o wielkim ptaku Bar Juchne – po angielsku i francusku.

Zrobili to podczas tygodniowych warsztatów z Justyną Biernat, założycielką Fundacji Przestrzenie Pamięci, które koordynowane były przez wolontariuszkę FKŻ – Lucie Villenave. Premiera audiobooka odbyła się w ramach 33. Festiwalu Kultury Żydowskiej, w Synagodze Wysokiej (24 czerwca, godz. 14.00)

Poniżej możecie odsłuchać obie wersje audiobooka, jak też przeczytać relację z realizacji tego projektu i zobaczyć zdjęcia z poszczególnych etapów.

 

Warsztaty Majseleh – opowieści prowadzone przez Justynę Biernat, adiunkt w Polskiej Akademii Nauk (Instytut Sztuki) i założycielkę Fundacji Przestrzenie Pamięci, odbyły się w dniach 3-7 czerwca 2024 r. Wszystkie spotkania z uczestnikami były wspierane przez Lucie Villenave, długoterminową wolontariuszkę FKŻ, która była głęboko zaangażowana w proces tworzenia audiobooka jako koordynatorka projektu.

Pierwsze spotkanie rozpoczęło się od zajęć integracyjnych: aby się wzajemnie lepiej poznać i oswoić przestrzeń, w której mieli pracować. Justyna Biernat przygogtowała prezentację, opisującą bogatą żydowską tradycję opowiadania: pokazała różne rodzaje jidyszowych opowieści, jak też ich profesjonalne zbiory, opowiedziała o wyprawach terenowych Szymona Anskiego i pracowników Instytutu YIVO w celu spisania opowieści. Na zdjęciach zobaczyliśmy zarówno ich samych, jak też mieszkanców wsi, którzy dzielili się swoimi opowieściami i muzyką, a nawet sprzęt, który był używany przy ich gromadzeniu.

Kolejny etap to zapoznanie się z twórczością Eliezera Sztejnbarga – jidyszysty i pisarza. Zadaniem uczestników było przeczytanie i przeanalizowanie jednej z mejseleh z tomiku żydowskich opowieści z Czerniowiec, która stała się również materiałem do nagrania audiobooka.

Zgodnie z żydowską tradycją, nad interpretacją bajki Macherzy pracowali w małych grupach. Następnie wspólnie dyskutowali o fabule, strukturze i tematyce opowiadania. Kolejny etap to wykonanie rysunków głównego bohatera opowiadania – Bar Juchne – gigantycznego ptaka. Rysowanie na pleksiglasie zaczęło się od pracy całej grupy, ale jednym tylko czarnym pisakiem. W drugim etapie wolontariusze dostali kolorowe pisaki, aby kolorami wypełnić kontury, łącząc wyobrażenia wszystkich członków grupy o tym, jak powinien on ostatecznie wyglądać. Na finał każda grupa przedstawiała performance, którego osią był namalowany portret bohatera opowieści. Autorem muzyki był jeden z Macherów – Sad z Izraela. Te warsztaty pozwoliły zrozumieć Macherom żydowską narrację i folklor, pobudziły ich kreatywność i wyobraźnię. Było to również doskonałe ćwiczenie emisji głosu, bardzo przydatne podczas nagrywania.

Ostatnim etapem była wizyta w studiu nagraniowym. Po różnych zadaniach i ćwiczeniach głosowych, Macherzy byli gotowi nagrać tę historię.

Dla Lucie, która koordynowała projekt jako wolontariuszka, cały tydzień warsztatów z Justyną był intensywny i pełen emocji, mieszanką stresu i podekscytowania – w końcu była współgospodarzem tych warsztatów. „Uwielbiam mieć takie obowiązki i uwielbiam duet, który stworzyliśmy z Justyną! Dobrze się bawiłam w tym tygodniu, udało mi się odkryć i poprawić moje umiejętności zarządzania grupą, pokonywania stresu i współpracy w celu realizacji kreatywnego projektu.”

Według Justyny warsztaty były pełne niesamowitych pomysłów. Wolontariusze byli zaangażowani w zadania, skupieni na ćwiczeniach i doskonale współpracowali. Czasami czuli się skrępowani wykonując zadania aktorskie, ale zawsze zachęcała ich do prezentowania siebie takimi, jak im się podobało. W rezultacie każdy uczestnik odegrał swoją rolę, a atmosfera była nie tylko przyjazna, ale i wspierająca. Wolontariusze zaprzyjaźnili się ze sobą i cudownie było patrzeć, jak wchodzą w interakcje i przede wszystkim, jak Lucie zaangażowała się w warsztaty i w grupę. 

Ale co najważniejsze dla prowadzącej warsztaty – uczestnicy stali się rzeczywistą wspólnotą.